Emocja to nie tylko reakcje organizmu na czynniki otoczenia, ale także same wywołują wyzwalanie odpowiednio ukierunkowanej aktywności (np. strach przed bólem może spowodować reakcje towarzyszące samemu bólowi). Elementami odpowiedzialnymi za emocje są struktury korowe i podkorowe mózgu. Silne, trudne lub niemożliwe do kontrolowania emocje mogą spowodować zaburzenia życia emocjonalnego. Przykładowo zaburzenia psychiczne o charakterze fobii, nerwic lub poważnych psychoz mogą być skutkiem silnego, nie do opanowania niepokoju lub lęku. Natomiast przyczyną agresji wobec innych lub autoagresji (agresja skierowana wobec siebie samego) może być efektem przewlekłych stanów gniewu lub złości, których człowiek nie jest w stanie rozładować.